جایگاه کتاب در روزگار اینترنت
این عنوان هم خودش یک مقاله جدا می‌طلبد. فقط این را بگویم که هدف یادگرفتن و کسب دانش است، کتاب، اینترنت یا هرچیز دیگر. البته تفاوت است بین جدی‌خوانی که نیاز به مطالعه مقالات طولانی و کتاب دارد و پراکنده‌خوانی و خبرخوانی که کمک چندانی به تکامل اتصالات عصبی مغز ما نمی‌کنند و برای ذهن شبیه به قند هستند برای بدن.
هدف از مطالعه
هدف من از مطالعه کتاب‌های غیرداستانی یادگیری و کسب دانش و اطلاعات است. در مورد کتاب‌های داستانی هدفم عموما لذت بردن است. البته این لذت همراه است با یادگرفتن لغات و اصطلاحات جدید و نیز آشنایی با مکان‌ها و شهرها و مردم و تجربه‌های زیسته مختلف. به طور کلی با خواندن افق‌های فکرم را گسترش می‌دهم، به سرزمین‌های جدید سفر می‌کنم، همصحبت شخصیت‌های تخیلی زاده‌ی ذهن نویسنده‌ی رمان می‌شوم و با احساسات مختلف انسانی آشنا می‌شوم. با علوم مختلف آشنا می‌شوم و آنها را در زندگی‌ام به کار می‌گیرم، حداقل مطلع می‌شوم که وجود دارند و این مهم است.
در همه این موارد واسطه‌ی انتقال اطلاعات در درجه دوم اهمیت قرار دارد. هدف اصلی کسب معلومات و کسب تجربیات ذهنی جدید است.
کاغذی، الکترونیکی یا صوتی؟
روش رایج برای انتقال اثر ذهنی یک انسان یا گروهی از انسانها به ذهن دیگر انسانها در حال حاضر کتاب و نوشته است. از کلی‌کردن بیشتر این قضیه پرهیز می‌کنم و تمرکز می‌کنم روی کتاب کاغذی، کتاب دیجیتالی و کتاب صوتی.
کتاب کاغذی
رایج‌ترین روش موجود. درخت‌ها به کاغذ و کتاب تبدیل می‌شوند. از اختراع ماشین چاپ توسط گوتنبرگ این روش همه‌گیر شده است.
مزایا
- کتاب کاغذی را راحت می‌شود در دست گرفت.
- نیازی به برق و باطری ندارد.
- «حجم» و «جسم» دارد.
- می‌توانیم لم
شس
کنیم. - می‌شود با کتاب‌ها یک کتابخانه ساخت.
- قرض دادن آن آسان است.
- بواسطه میلیون‌ها سال تکامل به اجسام فیزیکی عادت داریم.
- رعایت حقوق مولف بواسطه امکان کنترل انتشار فیزیکی راحت است.
- امکان شخصی‌سازی دارد. می‌توانیم امضایش کنیم یا رویش یادگاری بنویسیم.
- تک منظوره است. فقط کتاب است.
- می‌توان فورا کتاب را تورق کرد و در آن پس و پیش رفت.
معایب
- می‌تواند سنگین باشد.
- «وزن» دارد پس محدودیت جابجایی دارد.
- «حجم» دارد. جا می‌گیرد.
- هنگام رانندگی و سفر یا در حال ایستاده امکان مطالعه نیست یا کم است.
- تکثیر آن نیاز به کاغذ و چاپ دارد.
- جستجوی محتوای آن مشکل است.
- محدودیت انتشار جغرافیایی دارد و انتقال اطلاعات را کند می‌کند.
- محتوا به شیوه نمایش وابسته است.
- تغییر قلم و ترکیب و صفحه‌بندی امکان‌ناپذیر است.
- تولید آن آسان نیست. هرکسی نمی‌تواند کتاب چاپ کند.
- وابسته به سیستم توزیع و نظارت و بازرسی است.
- می‌توان مانع انتشارش شد.
- لغتنامه توکار ندارد.
کتاب صوتی مزایای غیرقابل انکاری دارد و البته معایبی که در ادامه می‌آورم.
مزایا
- تکثیر و انتشار آن آسان است.
- ماده اولیه ندارد.
- «حجم» ندارد پس جایی نمی‌گیرد.
- امکان نت‌برداری دیجیتالی فراهم است.
- امکان اشتراک فوری بخش‌هایی از کتاب فراهم است.
- جستجوی آن آسان است.
- امکان بروزرسانی دیجیتالی فراهم است.
- محتوا از شیوه نمایش مستقل است.
- بکارگیری قلم و صفحه‌بندی دلخواه امکانپذیر است.
- تولید آن آسان است. همه می‌توانند یکی بسازند.
- تقریبا از سیستم توزیع و نظارت و بازرسی مستقل است.
- تقریبا نمی‌توان مانع انتشارش شد.
- لغتنامه توکار دارد.
معایب
- نمی‌توانیم لم
شس
کنیم. - نمی‌توانیم «حجم» کتاب‌هایمان را ببینیم.
- رعایت حقوق مولف بواسطه امکان انتشار فوری دیجیتالی سخت است.
- هنگام رانندگی و سفر یا در حال ایستاده امکان مطالعه نیست یا کم است.
- برای مطالعه نیاز به یک کامپیوتر، موبایل یا کتابخوان داریم.
- وابسته به برق و باطری است.
- امکان شخصی‌سازی ندارد. نمی‌توانیم امضایش کنیم یا رویش یادگاری بنویسیم.
- معمولا وابسته به ابزاری چند منظوره مثل کامپیوتر یا موبایل است که باعث حواس‌پرتی می‌شود. کتابخوان اینطور نیست.
- معمولا نمی‌توان کتاب را براحتی کتاب فیزیکی تورق کرد، و در آن پس و پیش رفت، بویژه روی کتابخوان.
